BÀI THUỐC ĐÔNG Y CHỮA BỆNH TỬ CUNG XUẤT HUYẾT
Từ cung xuất huyết do buồng trứng mất điều hòa gây nên, có thể chia ra xuất huyết khi rụng trứng hoặc xuất huyết không rụng trứng. Xuất huyết khi rụng trứng là chỉ buồng trứng có trứng rụng và hình thành hoàng thể, nhưng hoàng thể yếu hoặc teo quắt không hoàn toàn, thường gặp ở phụ nữ còn tuổi sinh đẻ, bệnh xuất hiện phần nhiều ở trường hợp xẩy thai hoặc sau khi đẻ trọn tháng; đặc điểm là chu kỳ kéo dài có khi tới hơn 10 ngày. Xuất huyết không rụng trứng là chỉ buồng trứng không có trứng rụng, cũng không hình thành hoàng thể, bệnh tật thường gặp ở lứa tuổi thanh xuân, đặc điểm là âm đạo thường xuất huyết, thậm chí kéo dài hơn một tháng. Y học cổ truyền gọi loại tử cung xuất huyết này là “ Băng lậu” , nguyên nhân do hai mạch xung, Nhâm không bền, Tạng Phủ mất điều hòa, huyết nhiệt đi càn, khí trệ huyết ứ, đàm thấp ngăn trở gây nên.
a. Nghiệm phương uống trong chữa tử cung xuất huyết
– Bài 1 (ra huyết khá nhiều, sắc đỏ sẫm, miệng khô tâm phiền)
Địa du 15 gam, Sinh địa 26 gam, Bạch thược 15 gam, Chi tử thán 10 gam Hoàng cầm 10 gam ,Đan bì
Huyết dư thán 15 gam, Cam thảo 3 gam, sắc uống ngày một thang, liên tục 3- 5 thang.
– Bài 2 (xuất huyết dầm dề không dứt, ra nhiều hòn cục, sắc tía xạm, bụng dưới đau sợ ấn)
Huyền hồ sách 10 gam, Ngũ linh chi 10 gam, Hai thứ sao cháy, sắc uống, ngày một thang, liên tục 5 thang
– Bài 3 (xuất huyết nhỏ giọt, sắc đỏ nhạt, lao động mệt nhọc thì huyết ra nhiều, mệt mỏi chân tay yếu)
Đẳng sâm 15 gam, Đại táo 15 gam, Bạch truật 10 gam, ô tặc cốt 10 gam,
Thiến thảo thán 10 gam, Tung lư thán 10 gam ,các vị trên thêm nước thích hợp, sắc 2 lần, hòa tan A giao 3 gam, cho uống, ngày một thang, liên tục 3 thang.
– Bài 4 (xuất huyết nhỏ giọt không dứt, lưng gối mềm yếu, tiểu tiện nhiều, choáng váng).
Sinh long cốt 18 gam, (sắc trước)
Ô tặc cốt 10 gam, (sắc trước)
Sinh mẫu lệ 8 gam, (sắc trước)
Hoàng kỳ 15 gam, Tục đoạn 12 gam,
Thỏ ty tử 12 gam, Đỗ trọng 10 gam,
Thiến thảo thán 10 gam,
các vị trên sắc 2 lần, trộn đều, hòa thêm 3 gam, bột tam thất, cho uống, ngày 1 thang, liên tục 5 thang.
– Bài 5 (Người tuổi trẻ, hành kinh giỏ giọt không dứt).
Sinh mẫu lệ 30 gam, Sinh địa 15 gam, Hoàng cầm thán 12 gam, Trắc bá thán 9 gam, Bạch thược 2 gam, Sài hồ 3 gam, Tri mẫu 9 gam,
ngày 1 thang, sắc 2 lần, chia hai lần uống lúc nóng.
– Bài 6 (thể lực yếu, kinh nguyệt không dứt, xuất huyết kéo dài)
Đẳng sâm 12 gam, Sài hồ 5 gam, Sinh long cốt 15 gam, Sinh mẫu lệ 30 gam ,Tục đoạn 15 gam, Tiên hạc thảo 12 gam, Bạch truật 9 gam, Thăng ma 6 gam, Hạn liên thảo 15 gam,
sắc 2 lần, chia hai lần uống, ngày một thang, liên tục 10 thang.
– Bài 7 (xuất huyết thời kỳ rụng trứng)
Thỏ ty tử 15 gam, Lộc giác sương 15 gam, Câu kỷ tử 15 gam, Thăng ma 5 gam,
Phúc bồn tử 9 gam, Sơn thù nhục 15 gam, Kinh giới tuệ 6 gam,
mỗi ngày một thang, sắc 2 nước, chia hai lần uống, liên tục 3-5 thang.
– Bài 8 (Băng lậu không dứt, lượng huyết ra nhiều). Ô tặc côt 30 gam, Quán chúng thán 18 gam, Tam thất 6 gam,
Các vị tán bột, ngày 2 lần, mỗi lần 9 gam, chiên với nước chín.
– Bài 9 (chữa hết thẩy các chứng huyết băng)
Mã sĩ hiện 30 gam, ích mẫu thảo 30 gam, Sinh bồ hoàng 9 gam, Thiến thảo 12 gam,
Tiên hạc thảo 18 gam, Địa du 30 gam, Thăng ma 9 gam,
mỗi ngày sắc uống 1 thang. Người khí hư, thêm Nhân sâm 12 gam, ; Người huyết nhiệt thêm sinh địa 15 gam, Do can uất thì bỏ Thăng ma, thêm Sài hồ 6 gam, ; Thận dương hư, thêm Bổ cốt chi 12 gam; Người huyết ứ, thêm bột Tam thất 3 gam. Uống liên tục 3-6 thang.
b. Bài thuốc bằng ăn uống chữa tử cung xuất huyết
– Bài 1 (chữa hành kinh nhỏ giọt sau khi nạo thai)
Trữ ma căn 150 gam, Ngải căn 100 gam,
Bồ dục lợn 1 cặp, Gạo nếp 50 ml, Muối trắng chút ít
Do huyết ứ đi đến chỉ ra giỏ giọt, gia ích mẫu thảo 50 gam, Huyết nhiệt kiên ứ, bỏ Nhu mễ,gia Hạn liên thảo 50 gam, Khí hư kiêm ứ gia Bắc hoàng kỳ 30 gam, .
Các vị thuốc trên sắc lấy nước, bỏ bã, bồ dục lợn rửa sạch, thái miếng, bỏ vào ấm thuốc hầm chín, nếu cần có thể pha thêm nước, hòa rượu và muối vào, chia hai lần uống và ăn bồ dục, ngày 1 thang, liên tục 5 thang.
– Bài 2 (chữa băng lậu do khí hư)
Thịt trai (hến) 100 gam, Bạch quả nhục 25 gam, Hoàng kỳ 20 gam, Đương quy 15 gam, Đẳng sâm 15 gam,
các vị đổ lượng nước vừa phải, đem hầm thêm gia vị, ăn trai và uống nước, ngày một thang, liên tục 5 thang
– Bài 3 (chữa băng lậu do huyết nhiệt)
Hoàng cầm 150 gam, Dấm ăn 250 ml , Gạo tẻ 100 gam, Đường kính vừa đủ.
Đem Hoàng cầm ngâm dấm 10 ngày, lọc ra, xấy khô tán bột, gạo tẻ vo sạch đổ nước lượng vừa phải nấu thành cháo, hòa bột hoàng cầm và đường kính vào cho ăn ngàỵ hai lần sáng và tối, liên tục 5 ngày.
– Bài 4 (chữa băng lậu do khí hư)
Hoàng kỳ 150 gam, Kỷ tử 75 gam, Gà mái 1 con khoảng 1500 gam, .
Giết gà, làm iồng, mổ bỏ ruột, rửa sạch, chặt từng miếng nhỏ, đổ nước lượng vừa phải, bỏ các vị thuốc vào đem hầm chín, thêm chút ít gia vị, ăn thịt và uống nước, liên tục trong ba ngày.
– Bài 5 (chữa băng lậu do huyết hư)
Dùng Kê huyết đằng rửa sạch, thái vụn, nấu với lượng nước thích hợp, lọc lấy rửa chén nước đặc, thêm chút ít muối, cắt tiết gà cho ngay vào chén nước ấy, uống làm một lần cho hết; Bã thuốc còn lại, thêm lượng nước thích hợp và bỏ gà vào đem hầm chín, xong ăn thịt gà và uống nước, ngày một thang, liên tục 3 thang.
– Bài 6 (chữa tử cung xuất huyết mạn tính)
Đường đỏ 500 gam, bỏ vào nồi nấu với lượng nước thích hợp, đun nhỏ lửa tới khi sền sệt, hòa vào bột mộc nhỉ đen 200 gam, ngay lúc nóng đổ vào liễn, trên mặt thuốc xoa chút ít dầu ăn, đợi khi nguội nén thuốc cho chặt, cắt từng miếng nhỏ, mỗi ngày ăn 3 lần, mỗi lần ăn 2-3 miếng.
b. Bài thuốc đông y đắp ngoài chữa tử cung xuất huyết
– Bài 1 (chữa tử cung xuất huyết)
Một lá thầu đầu, dã nát, đắp lên đỉnh đầu, mỗi ngày thay miếng đắp một lần, liên tục trong ba ngày.
– Bài 2 (chữa tất cả các chứng băng huyết).
Lấy một cái bấc đèn (Đẳng tâm) nhúng vào dầu rồi đốt, lập tức chấm ngay vào huyệt Đại đôn, chỗ huyết đau nhưng không nổi phồng, làm liên tục vài lần trong ngày
Hoặc dùng điếu ngải, cứu lên huyệt ẩn bạch ở góc phía trong móng ngón chân cái, hoặc huyệt Đại đôn ở góc phía ngoài móng ngón chân cái. Mỗi lần hơ 15 phút, ngày 2 lần. liên tục 3 ngày.
