BÀI THUỐC ĐÔNG Y CHỮA BỆNH TINH THẦN
Bệnh tinh thần, y học cổ truyền gọi là “ bệnh điên”, dân gian gọi là “bệnh rồ”, nguyên nhân tới nay chưa rõ lắm, nhưng nói chung cho là kết quả do vỏ đại não bị rối loạn. Y học cổ truyền cho bệnh điên đa số là tư lự thái quá, tích lũy thành uất, tổn thương tâm tỳ, khí trệ kết lại thành đà, đàm xông lên làm thần trí mê muội, không tự chủ được bản thân gây nên. Bệnh thường đa số do cáu giận bi phẫn, không tiết ngoài uất lại hóa hỏa, can đởm khí nghịch, mộc hỏa lấn Vị, tân dịch bị cô lại kết thành đàm hỏa, đàm hỏa quấy nhiễu lên trên, tâm khiếu nghẽn lấp, thần trí nghịch loạn gây nên. loại hình bệnh tinh thần biểu hiện lâm sàng có khá nhiều, như chứng tinh thần phản ứng; ở đây chia bệnh tinh thần làm 4 loại: thể hưng phấn, thể ức chế, thể đần độn và thể hoang tưởng.
a. Bài thuốc đông y chữa bệnh
– Bài 1 (chữa bệnh tình thần thể hưng phấn)
Sài hồ 15 gam, Uất kim 12 gam,
Thanh bì 9 gam, Trần bì 9 gam,
Địa hoàng 15 gam, Chỉ thực 15 gam,
Liên tử tâm 3 gam, Tri mẫu 12 gam
Xuyên liên 9 gam, Chi tử 9 gam,
Viễn trí 6 gam, Thiên trúc hoàng 9 gam,
Khổ sâm 12 gam, Cam thảo 3 gam
Chu sa (gói riêng, hòa uống) 1,5 gam,
Các vị trên, bỏ riêng Chu sa, đem ngâm nước 1 giờ, sau đun kỹ, sau khi đã sôi 10 phút, lọc lấy nước, bã thuốc lại đổ nước vào đun thêm, khi đã sôi được 10 phút, lại lọc nước, trộn với nước cốt lần đầu, hòa Chu sa, chia 2 lần uống sáng, chiều vào lúc đói, liên tục 15-30 thang là một đợt điều trị.
– Bài 2 (Bệnh tinh thần thể ức uất)
Chỉ thực 15 gam, Chế hương phụ 9 gam,
Xuyên xương bồ 20 gam, Đại giả thạch 30 gam, Xích thạch chi 15 gam, Thanh mông thạch 30 gam,
Bạch giới tử 3 gam, Đởm tinh 9 gam,
Xương truật 20 gam, Xuyên hậu phác 20 gam
Cam thảo 3 gam đem các vị thuốc khoáng thạch nấu trước 30 phút, sau cho các vị thuốc khác vào nấu thêm 15 phút, sắc làm 2 lần, trộn chung hai nước cốt vào nhau, chia hai lần uống vào lúc đói.
– Bài 3 (chữa bệnh tinh thần thể đần độn)
Đỗ trọng (sao) 30 gam, Tiên linh tỳ 12 gam,
Đẳng sâm 20 gam, Chế phụ tử 9 gam,
Can khương 3 gam, Đương qui 15 gam
Tử hà sa 9 gam, Thỏ ty tử 12 gam,
ích trí nhân 9 gam, Viễn trí 6 gam,
Đởm tinh 9 gam, Cam tùng 12 gam,
Mã bảo (mã não) 2 gam, Hổ phách 2 gam
Cam thảo 3 gam,
Trừ Mã bảo, Hổ phách, Tử hà sa, các vị thuốc khác đem sắc 2 lần, trộn hai nước cốt vào nhau, bỏ ba vị thuốc kia vào (sau khi đã tán bột) trộn đều, uống hòa 1 lần trước khi đi ngủ, 10-20 thang là một đợt điều trị: Nếu cần, có thể uống tiếp 20 thang nữa.
– Bài 4 (chữa bệnh tinh thần thể hoang tưởng)
Đương qui 20 gam, Ngưu tất 12 gam
Hồng hoa 6 gam, Đào nhân 9 gam
Hương phụ 9 gam, Chỉ thực 12 gam
Đan sâm 15 gam, Thanh bì 9 gam
Trần bì 9 gam, Xuyên khung 9 gam
Đại hoàng (sao rượu) 9 gam, long cốt 30 gam,
Mẫu lệ 30 gam, hổ phách (hòa sống) 1,5 gam,
Chu sa (hòa uống) 1,5gam, Cam thảo 3 gam,
Các vị trên Sắc hai lần lấy nước đặc, hòa Hổ phách, Chu sa vào, sáng sớm uống 1 lần vào lúc đói, liên tục 15-20 thang, cần thiết có thể uống thêm 20 thang nữa
– Bài 5 (chữa chứng điên cuồng)
long đởm thảo 25 gam, Hoàng cầm 20 gam,
Sinh thạch cao 100 gam, Đại hoàng 15 gam,
Bạch thược 30 gam, Sinh địa 30 gam,
Toan táo nhân 25 gam, Sinh long cốt 40 gam,
Sinh mẫu lệ 40 gam, Thạch quyết minh 30 gam,
Chân trâu mẫu 30 gam, HỔ phách 6 gam,
Thiết lạc 100 gam, Phục linh 50 gam,
Cam thảo 5 gam
ngày uống 1 thang, Sắc lấy nước chia 2 lần uống; 10 thang là một đợt điều trị.
