KÉ ĐẦU NGỰA

HÌNH ẢNH, TÁC DỤNG, VỊ THUỐC NAM, ĐÔNG Y, BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA BỆNH, THUỐC BẮC

Tên khoa học: Xanthium strumarium L. Họ: Cúc (Asteraceae).

Tên khác: Thương nhĩ, Phắc ma, Mác nháng(Tày).

Cách trồng: Trồng bằng hạt trên đất được cày xới kỹ, lên luống cao 20-25cm, rộng 70-80cm, rạch thành hàng cách nhau 30cm, bón lót ít phân chuồng. Khi cây lên cao 7-10cm thì tỉa bớt để cây cách cây 20-30cm. Thỉnh thoảng làm cỏ, vun gốc. Sau 4-5 tháng cho thu hoạch. Cây này mọc hoang ở nhiều nơi nên thu hoạch từ thiên nhiên là chính.

Bộ phận dùng và cách bào chế:

Bộ phận dùng: Quả, lá, thân.

Cách bào chế: Hái quả chín phơi hoặc sấy khô. Khi dùng sao cháy lông gai bám quanh hạt. Thân, lá dùng tươi hoặc phơi khô.

Tác dụng và liều dùng: Tiêu độc, sát trùng, trừ phong thấp. Dùng để chữa mụn nhọt, lở loét, tê, đau các khớp, làm ra mồ hôi, trị đau răng, đau họng.

Liều dùng: 8g – 20g ngày dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột.

Đơn thuốc ứng dụng:

Bài 1: Chữa chứng chảy nước mũi: Quả ké sao vàng, tán thành bột mịn. mỗi lần uống 4g – 8g với nước ấm (Trong thời gian uống thuốc kiên ăn thịt lợn).

Bài 2: Chữa bướu cổ đơn thuần: Uống mỗi ngày 4g – 5g quả hoặc cả cây dưới dạng thuốc sắc.

Bài 3: Chữa đau răng:

Sắc quả hoặc thân thành dung dịch đặc, cho thêm ít muối ngậm lúc nước thuốc đang ấm. Khi thuốc đã nguội ngậm nước thuốc khác. Ngày ngậm vài lần cho đến khi hết đau.

Bài 4: Chữa phù thũng, bí tiểu:

Quả ké đốt tồn tính, Rễ đinh lăng khô liều lượng như nhau, tán nhỏ, uống với nước mỗi lần 8g. Ngày uống 2 lần.

Bài 5: Chữa thấp khớp:

Quả ké 20g, Rễ cỏ xước 10g, Hy thêm 20g, Thổ phục lính 20g, Cỏ nhọ nồi 16g, Ngãi cứu 12g. Tất cả sao vàng sắc uống.

Bài 6: Chữa đau buốt nửa người, tê dại, chân tay ngứa, đau đầu:

Quả ké 12g, Bạch chỉ 8g, Kinh giới 8g, Xuyên khung 6g, Thiên niên kiện 8g. Sắc uống ngày 1 thang, uống ấm.

Bài 7: Chữa bị tổ đỉa:

Quả ké 50g, Thổ phục linh 50g, Hạ khô thảo 50g, Vỏ núc nác 30g, Khổ sâm 30g, Sinh địa 20g, Chi tử 15g. Tất cả đem phơi khô, tán thành bột, luyện thành viên, ngày uống 20-25g.

Dùng ngoài: Giã cả cây ké vắt nước ngâm vùng da bị tổ đỉa.

Bài 8: Chữa mụn nhọt, chốc lở:

Quả ké 50g, Thổ phục linh 50g, Hạ khô thảo 50g, Vỏ núc nác 30g, Khổ sâm 30g, Sinh địa 20g, Chi tử 5g. Tất cả phơi khô, tán bột làm viên 2g. Ngày uống 25 viên.

Bài 9: Cai nghiện rượu:

Ké đầu ngựa 7 quả sao cháy cho vào ngâm trong 300ml rượu uống.

Bài 10: Chữa chảy máu cam:

Ké đầu ngựa, Thanh cao, Mã đề tươi, giã nát vắt nước uống.