LÁ LỐT, TẤT BÁT
HÌNH ẢNH, TÁC DỤNG, VỊ THUỐC NAM, ĐÔNG Y, BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA BỆNH, THUỐC BẮC
Tên khoa học: Piper lolot C.DC. Họ: Hồ tiêu (Piperaceae).
Tên khác: Tất bát, Bẩu pat (Tày).
Cách trồng: Cắt thân thành từng đoạn 20-30cm, giâm vào đất ẩm, tơi, xốp, nhiều mùn dưới bóng cây.
Bộ phận dùng và cách bào chế: Toàn cây.
Dùng tươi thu hái quanh năm.
Dùng khô: Lá, thân và rễ rửa sạch đem phơi hoặc sấy khô dùng dần.
Công dụng và liều dùng : Chữa đau nhức xương khớp, rối loạn tiêu hoá, ra mồ hôi chân tay nhiều, phù thũng.
Liều dùng : 5-10g khô hoặc 15-30g lá tươi/ngày, dạng thuốc sắc.
Bài thuốc ứng dụng:
Bài 1 : Chữa đau nhức xương khớp:
Lá lốt toàn cây 15g, Rễ cỏ xước 15g, Củ cốt khí 15g, Rễ cây xấu hổ 10g.Tất cả thái nhỏ, sao vàng sắc uống ngày 1 thang. Uống từ 7-10 ngày.
Hoặc dùng bài thuốc sau(Thừa kế LY Lê Văn Tập-Hòa Quang nam, Phú Hòa): Rễ lá lốt 200g, Cành, lá cây chành rành 50g, Cành, lá cây chùm rượu 500g, Cây trinh nữ đỏ 300g, Vòi voi 300g, Dây tơ hồng 500g, Cây ớt xiêm 300g. Tất cả rửa sạch, chặt ngắn, phơi khô, sao vàng, sắc với 10 lít nước còn 1 lít, hòa chung với 300g đườn phèn hoặc đường cát, 1 lít rượu. Mỗi lần uống 50-100ml, ngày uống 3 lần.
Bài 2 : Chữa ra mồ hôi tay chân nhiều:
Toàn cây lá lốt 100g, Nước 3000ml.
Đun sôi để ấm 40-450 ngâm tay, chân cho đến khi nước nguội. Ngâm nhiều ngày mới có tác dụng.
Bài 3 : Chữa phụ nữ kinh nguyệt không đều, kinh ra kéo dài, đau bụng:
Lá lốt sao muối .
Bồ hoàng sao qua.
Liều lượng 2 vị bằng nhau, đem tán bột, luyện với mật ong làm thành viên bằng hạt ngô đồng. Mỗi ngày uống 20-30 viên với rượu.
Bài 4: Chữa viêm nhiễm ở đường âm đạo gây ngứa, ra khí hư:
Lá lốt 50g, Nghệ vàng 40g, Phèn chua 20g. Cho 3 vị vào ấm, đổ 3 chén nước sắc thành một chén đem xông hơi vào âm đạo.Thuốc nguội lọc bỏ bã, lấy nước thuốc rửa âm đạo. Làm liên tục trong 7-10 ngày bệnh sẽ bớt.
Bài 5: Chữa phù thũng:
Lá lốt tươi 40g, Ngải cứu tươi 40g, Lá sả tươi 40g, Củ nghệ 10g. Tất cả sao vàng, sắc với 900ml nước còn 300ml chia 3 lần uống trong ngày.
Bài 6: Chữa các chứng ngứa, lở loét ngoài da:
Lá lốt 50g, Chua me đất 50g, Bồ kết 10 quả, Cây và hoa kinh giới 50g, Muối ăn 50g. Đổ nước ngập thuốc, bịt kín bằng lá chuối đun sôi một lúc rồi xông cho người bệnh. Có thể xông toàn thân hoặc xông bộ phận bị bệnh. Xông xong, lấy nước thuốc để tắm hoặc rửa nơi da bị lở, ngứa.