Rau ngót là một loại rau phổ biến, thông dụng trong bữa ăn của người Việt. Rau ngót rất dễ trồng, dễ sống và được trồng bằng thân, trồng ở mọi nơi. Vì vậy, người ta thường trồng nó trong vườn, quanh bờ ao, dọc theo bờ rào, theo các lối đi… chủ yếu là để tận dụng đất. Rau ngót sinh trưởng nhanh và ít sâu bệnh, không phải dùng đến thuốc trừ sâu, vì vậy rau ngót ăn rất lành và an toàn thực phẩm. Người ta sử dụng lá rau ngót để nấu canh với thịt hay tôm rất ngon và bổ dưỡng cho bữa ăn gia đình.
Về giá trị dinh dưỡng, trong 100g rau ngót cung cấp: năng lượng 35kcal; 5,3g protein; 3,4g glucid; 2,5g celluloza; 169mg canxi; 2,7mg sắt; 123mg magiê; 2.400mg mangan; 65mg phospho; 457mg kali; 25mg natri; 0,94mg kẽm; 190µg đồng; 185mg vitamin C và 6.650µg vitamin A. Vì giá trị các chất dinh dưỡng có trong rau ngót mà các lứa tuổi đều có thể dùng tốt cho sức khỏe, đặc biệt là phụ nữ sau khi sinh con giúp tránh bị táo bón và nhanh sạch do co thắt cơ tử cung để loại bỏ chất bẩn ra ngoài.
Rau ngót có hàm lượng vitamin A, vitamin C cao hơn hẳn so với bưởi, chanh, cam… Hai vitamin này là thành phần quan trọng trong quá trình sản xuất collagen, vận chuyển chất béo, điều chỉnh nồng độ cholesterol và miễn dịch. Ngoài ra, vitamin C trong cơ thể là yếu tố cần thiết để vết thương mau lành và chống lão hóa giúp cải thiện chức năng não. Vitamin A là cần thiết cho tăng trưởng, quá trình nhìn của mắt, chống nhiễm khuẩn và duy trì làn da khỏe mạnh.
Theo Đông y, người ta dùng rau ngót để làm thuốc để trị sót nhau, tưa lưỡi ở trẻ em, chữa ho, ban sởi, sốt cao, tiêu độc…
Chữa tưa lưỡi cho trẻ em: trẻ bú mẹ, có thể bị tưa lưỡi do cặn sữa, làm trẻ đau khó bú. Dùng rau ngót làm hết tưa lưỡi chỉ sau 2 ngày: lá rau ngót tươi từ 5 – 10g, giã vắt lấy nước, thấm vào bông hay vải gạc đánh lên lưỡi, lợi và vòm miệng.
Chữa sót nhau thai: bà mẹ sau sinh khi sinh con, phụ nữ nạo phá thai, vì nguyên nhân nào đó nhau thai còn sót lại trong tử cung và gây lên nhiễm trùng, sốt cao dùng nước lá rau ngót uống từ 7 – 10 ngày nhau thai còn sót ở tử cung bị tống ra ngoài và bệnh nhiễm trùng sẽ giảm, khỏi: mỗi lần dùng 50g lá rau ngót tươi, rửa sạch, giã nát, đổ nước đun sôi để nguội, gạn lấy một bát nước 100 – 200ml, ngày uống 2 – 3 lần.
Với phụ nữ mang thai cần lưu ý, rau ngót có chứa hàm lượng papaverin, gây hiện tượng co thắt cơ trơn tử cung, khiến có thể sảy thai. Vì vậy, phụ nữ có thai nếu ăn rau ngót thì nên hạn chế, không ăn hoặc uống nước rau ngót nhiều để tránh những trường hợp không mong muốn.
ThS.BS. NGUYỄN VĂN TIẾN
(Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng – Viện Dinh dưỡng)
