[Cơ xương khớp] Trật Khớp Gối

1. Đại cương

Trật khớp gối hiếm gặp,muốn nói đến trật đầu dưới xương đùi và đầu trên xương chày,nhưng có nhiều biến chứng tổn thương đi kèm,nhất là tổn thương động mạch khoeo nếu không phát hiện có thể bị đoạn chi

2. Nguyên nhân

-Chủ yếu do tai nạn tai nạn giao thông,lao động,thể thao -Đôi khi chần thương nhẹ như bước hụt xuống hố,cầu thang

3. Yếu tố nguy cơ

-Khớp gối là 1 khớp bản lề,cấu trúc giải phẩu ngoài xương còn có hệ thống dây chằng phức tạp giử vững khớp.Nên khi trật khớp gối xãy ra,hệ thống dây chằng này tổn thương ảnh hưởng nhiều dến chức năng vận động của khớp

-Ngoài ra, đoạn trên động mạch khoeo chui qua vòng cơ khép.bị cố định chắc vào thân xương đùi, đoạn dưới động mạch kheo chui vào vòng cơ dép,bị giữ chắc vảo xương chày.Do đó,khi trật gối dể bị tổn thươn động mạch khoeo(#40%-60%)

4. Chẩn đoán

4.1 Lâm sàng

-Hỏi bệnh sử tìm cơ chế chấn thương

-Khám tìm các dấu hiệu trật khớp,tùy theo đầu trên xương chày so với xương đùi mà trật ra trước,,sau,trong ngoài hay trật xoay

-Cần chú ý phát hiện tổn thương động mạch khoeo,dầu ngón chân có lạnh.có tím,có tê bì mất cảm giác,bắt mạch mu chân,chày sau so sánh với chân lành,ghi giờ khám cẩn thận để so sánh lần khám sau,nếu thay đổi có giá trị gợi ý chẩn đoán

4.2 Cận lâm sàng

-X quang gối trước và sau nắn trật,xem có gãy xương kèm theo -Siêu âm Doppler mạch máu chân bị trật theo dõi tổn thương mạch máu -DSA có giá trị chẩn đoán tắc nghẽn mạch máu

-CT scan,MRI xác dịnh gãy xương phức tạp,tổn thương phẩn mềm phúc tạp

5. Điều trị

*Nắn trật càng sớm càng tốt ,kéo thẳng chi tùy vị trí đầu trên xương chày đẩy vào khớp,tránh duỗi quá mức sợ tổn thương động mạch khoeo

*Bất động bằng bột ,nẹp bột sâu dể theo dõi động mạch khoeo khỏang 1 tuần,tư thế gối gấp 15 độ chuyển sang bó bột ống thêm 3 tuần

*Tập gấp duỗi gối sau khi bỏ bột *Xác định tổn thương dây chằng,sụn nêm để có hướng điều trị tiếp

*Mổ nắn nếu trật thất bại,tổn thương động mạch khoeo,trật khớp hở tùy theo vêt thương,có thể xuyên đinh steimann chéo xương đùi và xương chày hay xuyên đinh xương bánh chè và mào chày

6.Tiên lượng

-Hoại tử cẳng bàn chân nếu tổn thương động mạch khoeo không phát hiện

-Hạn chế vận động gối,cứng khớp gối

-Lỏng gối nếu tổn thương hệ thống dây chằng nặng

-Thoái hóa khớp gối

D.THEO DÕI TÁI KHÁM

-Nắn trật đơn thuần thành công ngay lúc khám,bất động gián tiếp có thề cho về hẹn tái khám chuyên khoa sau 1 tuần.Khi tái khám cần kiểm tra vận động khớp,biến chứng muộn(thường là biến chứng thần kinh),hướng dẩn tập vận động khớp, thời gian hết bất động và thời gian phục hồi hoàn toàn

-Trật khớp có tổn thương kèm theo hay trật khớp không nắn được cần nhập viện dể theo dõi hay mổ nắn trật cố dịnh khớp .Dụng cụ cố định khớp thường được lấy sau 6 tuần

-Trật khớp háng,trật khớp gối cần nhập viện theo dõi dù được nắn trật thành công và bất động tốt ngay từ đầu