HUYỆT: Lãi Câu
HÌNH ẢNH
TÊN HUYỆT
Lãi = con mọt đục trong thân cây ; Câu = rãnh nước lõm như hình cái ao. Huyệt nằm ở vùng xương ống chân, ở chỗ lõm có hình dạng như con mọt, vì vậy gọi là Lãi Câu (Trung Y Cương Mục).
TÊN KHÁC
Giao Nghi, Lai Cấu, Lãi Cấu, Lây Câu, Lây Cấu.
XUẤT XỨ
Thiên ‘Kinh Mạch’ (Linh Khu 10).
VỊ TRÍ
Ở bờ sau xương chày, cách trên đỉnh mắt cá trong 5 thốn.
ĐẶC TÍNH
• Huyệt thứ 5 của kinh Can.
• Huyệt Lạc, nơi xuất phát kinh Biệt Can.
TÁC DỤNG
Sơ can, lợi khí, thông lạc.
CHỦ TRỊ
Trị khớp xương chậu viêm, tiểu bí, di tinh, liệt dương.
CHÂM CỨU
• Châm thẳng vào bờ sau xương chày, sâu 0,5– 0,8 thốn.
• Trị cơ thể đau: hướng mũi kim lên bờ sau xương chày 1,5 – 2 thốn, sau khi đắc khí, vê mạnh có cảm giác căng tức lan lên đầu gối hoặc lan tới vùng bộ phận sinh dục.
• Cứu 1 – 3 tráng, Ôn cứu 3 – 5 phút.
GIẢI PHẪU
• Dưới da là mặt trước – trong của xương chầy. Da vùng huyệt chi phối bởi tiết đoạn thần kinh L4.
PHỐI HỢP HUYỆT
1.Phối Đại Đôn (C.1) + Hành Gian (C.2) + Lan Môn + Quan Nguyên (Nh.4) + Thái Xung (C.3) + Thủy Đạo (Vi.28) + Trung Phong (C.4) trị các loại sán khí (Y Học Cương Mục).
2.Phối Khúc Tuyền (C.10) + Thái Xung (C.3) trị dịch hoàn viêm (Châm Cứu Học Thượng Hải).
THAM KHẢO
• Thiên Thích Yêu Thống ghi: “Mạch kinh quyết âm (Can) bị tổn thương, vùng thắt lưng sẽ đau nhức, thân thể có cảm giác căng như dây cung, châm ở mạch quyết âm (huyệt Lãi Câu), mạch đó ở bắp chân, sờ tay vào thấy chỗ nào có chỗ lõm đó là huyệt. Nên châm 3 nốt” (Tố Vấn 41, 5). Thiên Kinh Mạch ghi: “Biệt của túc Quyết Âm tên là Lãi Câu, nằm ở trên mắt cá chân trong 5 thốn, liên lạc với kinh Thiếu dương. Chi biệt của nó đi qua xương chầy lên trên đến dịch hoàn rồi kết lại ở âm hành. Nếu bị bệnh khí nghịch sẽ làm cho dịch hoàn bị sưng. Thực chứng thì dương vật cương và dài ra, hư chứng thì sẽ bị ngứa. Nên chọn huyệt Lạc để châm” (Linh Khu 10, 170).
