Đại phẫu thuật nên tránh trong thời kỳ thai nghén. Thái nghén bình thường không biến chứng không làm thay đổi nguy cơ phẫu thuật trừ khi nó có thể ảnh hưởng tối chẩn đoán, những rối loạn ở bụng và tăng những khó khăn kỹ thuật trong phẫu thuật ở bụng. Sẩy thai không phải là mối nguy cơ nghiêm trọng sau mổ trừ viêm phúc mạc hoặc những biến chứng quan trọng khác. Thiếu oxy trong quá trình phát triển của thai trong quí đầu có thể dẫn đến dị dạng bẩm sinh. Như vậy quí hai thường là thời gian thích hợp để tiến hành phẫu thuật.
Viêm ruột thừa
Viêm ruột thừa xảy ra vào khoảng 1: 5000 trường hợp thai nghén – Chẩn đoán khó vì ruột thừa bị kéo lên cao và sang phải, ra xa khỏi điểm Mc Burney vì tử cung to ra và sự khu trú và tăng bạch cầu xảy ra một cách đều đặn. Bất kỳ đau bụng bên phải kết hợp với những triệu chứng này đều phải nghi ngờ. Ít nhất có tới 20% sản phụ không được chẩn đoán viêm ruột thừa cho đến khi vỡ và viêm phúc mạc. Sự chậm trễ như thế có thể dẫn đến đẻ non hoặc sẩy thai. Với chẩn đoán sớm và cắt bỏ ruột thừa, tiên lượng tốt cho mẹ và con.
Ung thu vú
Ung thư vú được chẩn đoán xấp xỉ 1: 3500 trường hợp thai nghén. Thai nghén có thể làm nhanh thêm sự phát triển ung thư vú và làm chậm trễ việc chẩn đoán ảnh hưởng đến kết quả điều trị một cách đáng kể. Carcinoma viêm nhiễm là một loại ung thư vú cực kỳ ác tính thường hay xảy ra nhất trong thời gian tiết sữa. Chụp vú trước khi mang thai nên được khuyến khích đối với phụ nữ trên 35 tuổi đang dự định có thai.
Vú to ra trong khi có thai làm che khuất những khối nhu mô và quá sản tổ chức vú làm giảm sự chính xác của chụp X quang vú. Bất kỳ một khối riêng biệt nào cũng nên được đánh giá bàng cách chọc hút để kiểm tra cấu trúc của nang bằng một kim sinh thiết nhỏ nếu như tổ chức đó rắn. Chẩn đoán xác định có thể cần phải lấy một mảnh sinh thiết dưới gây tê tại chỗ. Nếu sinh thiết vú khẳng định chẩn đoán ung thư thì phẫu thuật; phải được thực hiện không cần xem xét giai đoạn thai nghén. Nếu lan truyền đến các tuyến khu vực xảy ra, vấn đề tia xạ và hóa liệu pháp nên được xem xét. Với những tình huống này, cần lựa chọn giữa đinh chỉ thai nghén sớm hoặc chậm điều trị nếu thai đã lớn.
Bệnh sỏi ống mật chủ, viêm túi mật và ứ mật tự phát do thai nghén
Bệnh sỏi ống mật chủ nặng và viêm túi mật không hay gặp trong thời kỳ thai nghén. Nếu có cũng xảy ra ở giai đoạn thai nghén muộn hoặc thời kỳ hậu sản. Khoảng 90% bệnh nhân bị viêm túi mật có sỏi túi mật, 90% sỏi phát hiện được bằng siêu âm. Cần phải điều trị triệu chứng giảm đau trong tất cả các trường hợp.
Phẫu thuật túi mật ở phụ nữ có thai chỉ nên cố gắng thực hiện ở một số trường hợp đặc biệt (như tắc mật), bởi vì nó làm tăng tỷ lệ tử vong chu sinh vào khoảng 15%. Mở thông túi mật và lấy sỏi có thể là tất cả những điều có thể làm được trong thời kỳ thai nghén sớm. Cắt bỏ túi mật nên lùi lại sau đẻ. Mặt khác, trì hoãn phẫu thuật có thể dẫn đến hoại tử, thủng túi mật và viêm phúc mạc. Viêm đường mật do ảnh hưởng của sỏi ống mật chủ đòi hỏi phẫu thuật lấy sỏi và đật ống dẫn lưu mật. Chụp đường mật tụy ngược dòng bằng nội soi và thủ thuật mở cơ thắt ngược dòng bằng nội soi có thể được thực hiện một cách an toàn ở những phụ nữ có thai nếu được đề phòng làm hạn chế tối thiểu chiếu xạ.
Bệnh ứ mật tự phát trong thai nghén là do suy giảm chuyển hóa (gan) di truyền bị nặng thêm bởi nồng độ estrogen cao trong khi có thai. Điều đó gây ra tắc mật trong gan ở các mức độ khác nhau. Sự tăng acid mật trong quý ba đủ để làm cho bệnh nặng, khó kiểm soát, ngứa toàn thân và đôi khi vàng da lâm sàng. Có thể có tăng nhẹ bilirubin máu và phosphatase kiềm. Thai nhi nhìn chung không bị ảnh hưởng mặc dù tỷ lệ đẻ non tăng lên đã được báo cáo. Những chất nhựa gắn như là cholestyramin (4g ba lần một ngày) hấp phụ acid mật trong đại tràng và làm giảm chứng ngứa tuy là khó uống và có thể gây ra táo bón. Việc sử dụng chúng đòi hỏi phải bổ sung bằng vitamin K. Sự rối loạn sẽ giảm đi một khi đứa trẻ đã được đẻ ra, nhưng nó lại tái phát ở những lần thai nghén tiếp theo và đôi khi tái phát do uống thuốc tránh thai.
Những khối u buồng trứng
Khối u, phần phụ hay gặp nhất trong giai đoạn thai nghén sớm là hoàng thể, nó có thể trở thành nang và lớn tới 6cm đường kính. Bất kỳ một khối nào trên 6cm tồn tại lâu nên được đánh giá bằng siêu âm; những nang một thùy có thể là nang hoàng thể, trong khi những khối u có vách ngăn hoặc nửa rắn nửa mềm có thể là khối u tân tạo. Tỷ lệ ác tính của những khối u buồng trứng trên 6cm đường kính là 2,5%. Những khối u buồng trứng có thể bị xoắn và gây đau bụng, buồn nôn, nôn và phải được chẩn đoán phân biệt với viêm ruột thừa, bệnh tiêu hóa khác và chửa ngoài tử cung. Những bệnh nhân nghi ngờ ung thư buồng trứng nên đươc gửi đến nhà ung thư học phụ khoa để xác định liệụ thai nghén có thể tiếp tục đến khi thai có khả năng sống được hay là việc điều trị nên được tiến hành không chậm trễ.
