Sốt xuất huyết ở người lớn và trẻ em

Bệnh Sốt xuất huyết gặp nhiều ở trẻ em, ở vùng lưu hành Sốt xuất huyết nặng và từ lâu, bệnh tấn công chủ yếu vào trẻ em, ở vùng mới lưu hành Sốt xuất huyết, bệnh tấn công cả vào trẻ em và người lớn

Bệnh cảnh lâm sàng Sốt xuất huyết ở trẻ em và người lớn tuy rất giống nhau trên những nét cơ bản, nhưng cũng có những điểm khác nhau về mức độ.

Ở bệnh nhi Sốt xuất huyết, một số triệu chứng không phổ biến hoặc không nổi rõ bằng ở bệnh nhân người lớn như: đau cơ khớp, giãn mạch ngoại vi, mạch chậm, xuất huyết mảng dưới da, đái ra huyết cầu tố và thể não.

Ngược lại ở bệnh nhi Sốt xuất huyết có một số triệu chứng khác hay gặp hơn so với người lớn, như: đau bụng, gan to, xuất huyết đốm dưới da, xuất huyết tiêu hoá, sốc, tràn dịch màng phổi – màng bụng, bứt rứt, và vật vã, co giật.

Khác biệt rõ nhất là; đau bụng và gan to gặp nhiều ở bệnh nhi so với người lớn với tỷ lệ 39-75% đau bụng và 25-55% gan to so với 15-39% và 10-15% ở người lớn (xem bảng 22); tỷ lệ vật vã giãy giụa và tỷ lệ sốc ở bệnh nhi cũng cao hơn hẳn, 22-47% vật và giãy giụa và 33,5-70% sốc só với 4,2-7% và 7,3- 19,3% ở người lớn; tràn dịch màng phổi gặp ở 18-19% bệnh nhi so với 1,3% ở người lớn. Trong công trình nghiên cứu về tổn thương giải phẫu bệnh lý ở 71 thi thể, chết vì Sốt xuất huyết, giáo sư Vũ Công Hoè ghi nhận: xuất huyết não phổ biến ở bệnh nhân người lớn so với bệnh nhi (8/10 ở người lớn và 7/71 ở trẻ em), ngược lại ở bệnh nhi xuất huyết đường tiêu hoá phổ biến hơn và nặng hơn. Cũng vì thế ở bệnh nhi Sốt xuất huyết, thể não gặp ít hơn và thể xuất huyết tiêu hoá gặp nhiều hơn so với người lớn; riêng xuất huyết tiêu hoá tuy gặp nhiều ở bệnh nhi nhưng thường xảy ra ở lứa tuổi 7-8 tuổi trở lên, còn lứa tuổi 2-6 tuổi ít có xuất huyết tiêu hoá hơn (Bs Nguyễn Hữu Bình, 1970).

Bảng Cơ CẤU TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM VÀ NGƯỜI LỚN (%)

STT Triệu chứng Bệnh nhi Sốt xuất huyết (a) bệnh nhân Sốt xuất huyết lớn tuổi <b>
1 Đau cơ khớp 50% 85-100%
2 Giãn mạch ngoại vi 80% 95-100%
3 Choáng váng chóng mặt 60% 20-23%
4 Đau bụng 39-5% 1 5-39%
5 Gan to 25-55% 10-15%
6 Đốm xuất huyết dưới da 91,4% 66,7%
7 Mảng xuất huyết 2,7% 14,7%
8 Xuất huyết niẽm mạc (mũi lợi) 18-34% 19-48%
9 Xuất huyết phủ tạng 20,3-42,1% 13-36%
10 Sốc 33,5-70% 7,3-19,3%
11 Mạch chậm 33,5% 45,7%
12 Bứt rứt, vật vã 22-47% 3,2-7%
13 Co giật 2,4-6% hiếm hơn
14 Hôn mê

(hội chứng não cấp)

2-2,2% 1 -9%
15 Suy gan cấp 1,4% (c)
16 Đái ra huyết cầu tố hiếm hơn 1,5-3%
17 Tràn dịch màng phổi

18-19% 1,3% (c)

Ghi chú; (a); theo tài liệu của Bệnh viện BĐ1 (1974) và Bệnh viện B (1969): (b): theo tài liệu của Viện 108, Bệnh viện Việt Nam Cuba và vụ dịch Sốt xuất huyết ở Tân Sơn Nhất (1974): (c):% trong số Sốt xuất huyết các thể năng.

Kinh nghiệm tại Bệnh viện B cho thấy: có tới 60% bệnh nhi bị choáng váng chóng mặt (thậm chí phải dìu mới đi được), tỷ lệ này ở bệnh nhân người lớn là 20-23% (Bùi Đại, 1969; Nguyễn Xuân Nguyên, 1974); đau cơ khớp chỉ gặp ở 50% bệnh nhi (Bệnh viện B, 1970), ít hơn hẳn so với người lớn (100% ở Viện 108 và trong vụ dịch Tân Sơn Nhất, 85-96% ở Bệnh viện Việt Nam Cuba và E7), cũng có khả năng việc khai thác triệu chứng chủ quan ở bệnh nhi thường khó; ở Bệnh viện B đã có bệnh nhi đau cơ cổ, cơ vai, cơ đùi nhầm với triệu chứng cứng gáy và Kernig của hội chứng màng não (Bùi Xuân Bách, 1970)

0 0 đánh giá
Đánh giá bài viết
Theo dõi
Thông báo của
guest

0 Góp ý
Mới nhất
Cũ nhất Được bỏ phiếu nhiều nhất
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận